Krwinki w moczu pod mikroskopem.

Jedną z metod oceny zdrowia zwierząt jest badanie obecności w moczu elementów morfotycznych krwi. W moczu zdrowych zwierząt mogą występować krwinki białe (leukocyty) i czerwone (erytrocyty). Obecność zbyt dużej ilości krwinek białych w moczu świadczy o stanie zapalnym. Obecność zbyt dużej ilości krwinek czerwonych może być z różnych przyczyn, między innymi zdarza się przy uszkodzeniu naczynek krwionośnych ściany pęcherza moczowego, gdy w pęcherzu moczowym obecny jest kamień moczowy i drażni tę ścianę. Dlatego mówimy, że ktoś „ma krew w moczu”, gdy ma kamień w układzie moczowym i ten kamień uszkadza naczynka krwionośne w układzie moczowym (nerce, pęcherzu, cewce).

Rutynowo w gabinetach weterynaryjnych wykonuje się badanie mikroskopowe niebarwionego preparatu moczu. Trudnością w takim badaniu jest odróżnienie erytrocytów od leukocytów, a także identyfikowanie artefaktów w postaci np. pęcherzyków powietrza.

Krwinki czerwone są mniejsze niż krwinki białe, nie mają jąder komórkowych, są opalizujące. Można to zauważyć przy poruszaniu mikrośrubą, że czasem wewnątrz erytrocytów pojawia się lekko zielonkawy kolor.

Krwinki białe są większe, wewnątrz zawierają jądro komórkowe.

Krwinki w moczu (mikroskop Nexcope 620, obiektyw 40x, kamera DLT-Cam Pro 6,3MP)
Krwinki i nabłonek (mikroskop Nexcope620, obiektyw 40x, kamera DLT-Cam Pro 6,3MP)

Kolejnym elementem, który możemy obserwować w moczu są artefakty, które mogą powstać podczas przygotowania preparatu. Pod szkiełko nakrywkowe może dostać się pęcherzyk powietrza, który czasami łatwo pomylić z erytrocytem.

Pęcherzyki powietrza , w przeciwieństwie do erytrocytów, miewają różne wielkości, nie opalizują, zwykle mają idealnie okrągłe kształty i mogą mieć widoczną grubą ciemną linię na brzegach (granicę pęcherzyka)

Pęcherze powietrza
w moczu, preparat z licznymi zanieczyszczeniami z kuwety kota (mikroskop Nexcope620, obiektyw 10x, kamera DLT-Cam Pro 6,3MP)

Kryształy w moczu kota

Mikroskop Evolution 100, kamera DLT Cam Pro 6,3 MP, obiektyw 10x

Kryształy- trójfosforany amonowo-magnezowe (nz. struwitami) obecne w moczu kota, widoczne pod obiektywem 10x. W obrazie mikroskopu optycznego struwity mają postać od 3 do 6-bocznych bezbarwnych pryzmatów. Przy podejrzeniu obecności kryształów, jeśli nie widać ich w polu widzenia, należy zwrócić uwagę szczególnie na brzegi preparatu (w przypadku małej ilości kryształów, umieszczają się one głównie na brzegach szkiełka nakrywkowego).

Mikroskop Nexcope NE620, kamera DLT Cam Pro 6,3 MP obiektyw 10x
Mikroskop Nexcope NE620, kamera DLT Cam Pro 6,3 MP, obiektyw 40x

Z kolei oglądając mocz, w którym erytrocyty zalegają pole widzenia, można nie zobaczyć kryształów, które znajdują się pod krwinkami (są na dole preparatu/głębiej, ponieważ są cięższe od krwinek). Wtedy, po dokonaniu badania podstawowego, warto rozcieńczyć mocz wodą (przynajmniej w stosunku 1:1) i wówczas, przy rzadziej ułożonych erytrocytach, można będzie zobaczyć kryształy między krwinkami.

Kryształy są ułożone w moczu na różnych głębokościach próbki, część jest powierzchownie, pozostałe są na dnie. Przy fotografowaniu ich kamerą mikroskopową, trudno jest uzyskać wyraźny obraz wszystkich elementów. Należy wybrać głębię ostrości koncentrując się na najbardziej ciekawym dla nas obrazie.