[Preparaty] Rozmaz krwi

Rozmaz krwi człowieka, barwiony preparat trwały, x400.

Krew jest bardzo nietypową tkanką, gdyż w przeciwieństwie pozostałych, występuje w postaci płynnej. Ma też bardzo ważną rolę. Pełni rolę transportującą, przenosząc różne substancje odżywcze, hormony, komórki zwalczające drobnoustroje, tlen, dwutlenek węgla, szkodliwe produkty przemiany materii. Sam układ krwionośny może mieć różną budowę i funkcje u różnych grup organizmów. Zobaczmy jak wygląda to w przypadku człowieka.

Rozmaz krwi ptaka (widać jądra komórkowe w erytrocytach), barwiony preparat trwały, x400.

Nasza krew jest czerwona gdyż w znajdujących się w niej najliczniej komórkach – erytrocytach, występuje czerwony barwnik hemoglobina. Ma on zdolność łączenia się z tlenem, dzięki czemu może być on przenoszony z pęcherzyków płucnych do każdej komórki naszego ciała. W drugą stronę odbierany jest dwutlenek węgla, dzięki krwi możliwa jest wymiana gazowa.
Krew dociera też do nerek i wątroby. Tam odbierane są, najczęściej zawarte w osoczu, szkodliwe związki, jak np. mocznik, metale ciężkie itp. i w ten sposób usuwane są z organizmu.

Żywa kropla krwi w kontraście fazowym, x1000

Poza wspomnianymi erytrocytami, we krwi znajdują się też inne komórki. Licznie występują trombocyty, czyli płytki krwi. Ich głównym zadaniem jest powstrzymywanie krwawienia w przypadku uszkodzenia któregoś z naczyń krwionośnych. Leukocyty, takie jak limfocyty czy granulocyty, to niektóre z komórek biorących udział w zwalczaniu infekcji. Mają one zdolność fagocytowania (pożerania) obcych elementów, które znajdą się we krwi lub wytwarzają przeciwciała, niszczące patogeny i pasożyty.

Rozmaz krwi człowieka, barwiony preparat trwały, x1000. Widać bezjądrowe erytrocyty i pojedyncze leukocyty.

Obserwację komórek żywej krwi nie powinno się wykonywać samemu. Przede wszystkim ze względu na to, że należy wykonywać ją w bardzo sterylnych warunkach. Jeśli użyje się zanieczyszczonego ostrza, nie wysterylizuje się rany, bardzo łatwo o zakażenie, które może być bardzo groźne w skutkach. Należy też pamiętać, aby unikać kontaktu z krwią innych osób, ze względu na możliwą obecność w niej niebezpiecznych wirusów i bakterii. Najlepiej wykonywać obserwacje na przygotowanych wcześniej, trwałych preparatach, np. takich, które znajdziemy w zestawach firmy Delta Optical. Kropla krwi, odpowiednio wybarwiona, umieszczona między szkiełkami podstawowym i nakrywkowym, odkryje przed nami swoje tajemnice. Komórki krwi obserwujemy przy maksymalnych powiększeniach mikroskopu, powyżej 400x. Najlepiej oglądać je przy użyciu obiektywu 100x i olejku immersyjnego. Krew, zwłaszcza żywą, można też oglądać w technice ciemnego pola lub kontrastu fazowego. W takim wypadku niepotrzebne jest jej barwienie aby zobaczyć najdrobniejsze elementy znajdujące się w osoczu.

Warto zobaczyć jak wygląda kropla krwi, obserwowana na żywo w różnych technikach obserwacji.