Skamieniałości, czyli paleontologia w zasięgu ręki.

Skamielin warto poszukiwać po to, aby naocznie poznać historię naszej planety w minionych erach. Może to przybliżyć nam tematykę paleontologii i rozwinąć w nas pasjonującego ducha przygody.

Koralowiec-skamieniałość, powiększenie 10x

Skamieliny są doskonałym obiektem do obserwacji pod mikroskopem stereoskopowym. Najmłodsi mogą spróbować swoich sił w obserwacjach pod mikroskopem edukacyjnym Stereolight , czy mikroskopami serii Delta Optical Discovery. Bardziej zaawansowani mogą skorzystać z profesjonalnego mikroskopu z kamerą mikroskopową. Takimi modelami są  mikroskopy z głowicą zoom. W tym artykule są umieszczone zdjęcia skamielin wykonane za pomocą mikroskopu SZ-630 oraz kamery mikroskopowej z DLT-Cam Pro 6,3MP.

Gdzie poszukiwać skamielin?

W Polsce popularne stanowiska geologiczne znajdują się w Górach Świętokrzyskich, na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej tzw. Jura, a także w Sudetach.
Nie tylko mieszkańcy południowych województw Polski mogą oglądać takie ciekawe okazy. Północno-środkowa część Polski 20 tysięcy lat temu była jeszcze pokryta krą lądolodu skandynawskiego – w tych rejonach mogą się również kryć interesujące obiekty obserwacyjne. Skamielin można samodzielnie poszukiwać również w kamieniach dekoracyjnych do ogrodów. W okolicach żwirowni, na Pustyni Błędowskiej, w Ogrodzieńcu a nawet na własnej działce.

Fragment muszlowca z widocznym ślimakiem – skamieniałość, pow. 10x.

Jak poszukiwać skamielin?

Jest to bardzo proste 🙂 Wyjdź z domu na zewnątrz, podczas spaceru patrz pod nogi. Wśród kamieni, na które natkniesz się w ziemi, mogą tak na prawdę kryć się prawdziwe skamieliny!

Podczas wybierania miejsca do spaceru warto zasugerować się naszymi wskazówkami bądź atlasem geograficznym, w którym zamieszczone są mapy Polski sugerujące,  w jakich obszarach naszego kraju znajdziemy skamieliny z różnych er.

Bardziej zaawansowani amatorzy paleontologii często podejmują się prac terenowych. Prace terenowe mają na celu poszukiwanie potencjalnych skał zawierających skamieniałości oraz wydobywanie z nich skamieniałości. Podczas takich prac odkrywany jest pionowy profil skały, następnie wyznaczane są poszczególne  warstwy, które wyraźnie różnią się od siebie uziarnieniem, strukturą czy barwą.  Z każdej warstwy pobieramy oddzielnie próbkę.  Zaczynamy od dolnej warstwy, tak aby nie zanieczyścić warstw znajdujących się niżej. Ostatnim etapem jest pakowanie w sposób szczelny i opisywanie próbek.

Odcisk gąbki –  powiększenie 10x.

Opracowywanie materiału do obserwacji.

Paleontolodzy wykorzystują profesjonalne techniki przygotowania gotowych preparatów, jak na przykład metody mechaniczne z wykorzystaniem specjalnych narzędzi lub z zastosowaniem odczynników chemicznych. Trzeba to zrobić aby usunąć ze skamieniałego obiektu zanieczyszczający osad.

W warunkach domowych można taką preparację zrobić jednak w bardzo prosty sposób.
Do przezroczystego naczynia np. zlewki lub słoika wsypujemy znaleziony osad, dodajemy sodę oczyszczoną. Gotujemy taką mieszaninę w garnku na wolnym ogniu, przez czas kilku,
kilkudziesięciu minut. Całość przepłukujemy, przemywamy i odsączamy kilkukrotnie, aż uzyskamy zupełnie czystą wodę. Wymyty i osuszony preparat umieszczamy w naczyniu obserwacyjnym np. na szalce Petriego.

Skamieniałości, pow. 10x

Obserwacje mikroskamieniałości pod mikroskopem umożliwiają przybliżenie ludziom w codzienności, to co kiedyś było zarezerwowane dla nielicznych.

Takie elementy przyrody nieożywionej jak skamieliny, można oglądać pod mikroskopem polaryzacyjnym lub stereoskopowym. Z mikroskopu polaryzacyjnego często korzystają profesjonaliści; obserwują oni gotowe przekroje poprzeczne skał, w postaci cienkich plastrów. Obserwacje pod mikroskopem stereoskopowym są natomiast proste i przystępne dla każdego. Wystarczy proste naczynie jak szalka Petriego, nożyk, czy młoteczek, za pomocą którego można oddzielić osad od znaleziska. Problem, jaki może się pojawić przy obserwacjach, to równomierne oświetlenie, które wpłynie na odwzorowanie w odpowiedniej głębi ostrości. Można dołożyć wtedy do mikroskopu dodatkowe oświetlenie zewnętrzne np. typu gęsia szyja, aby doświetlić preparat.

Kolec jeżowca, skamieniałość, pow. 10x

Wykorzystanie kamery mikroskopowej pozwoli na stworzenie własnego, osobistego albumu skamieniałości. Znakomicie nadadzą się do tego dostępne opcje obróbki obrazu tj.: składanie obrazu z różnych płaszczyzn ostrości (stacking), składanie fotografii z wykorzystaniem funkcji panoram,  składanie wynikowego obrazu ze zdjęć o różnym stopniu naświetlenia (HDR) i wiele innych interesujących funkcji.

 

Skamieniałość, 10x

W tym artykule przedstawiamy zbiór zdjęć skamieniałości, znalezionych w różnych miejscach, zachęci Was to do samodzielnych, fascynujących poszukiwań nowych okazów, czy stworzenia domowej galerii.

Jak widać, zbieranie skamielin jest nie tylko zajęciem dla profesjonalnych badaczy, ale może być też znakomitym rozwiązaniem edukacyjnym mającym na celu odkrywanie otaczającego nas świata. Za pomocą prostych narzędzi jesteśmy w stanie samodzielnie przygotować „preparat”, a następnie obserwować go pod mikroskopem stereoskopowym. Zachęcamy do samodzielnej eksploracji i obserwacji – podzielcie się swoimi efektami!


Amonit, skamieniałość – pow. 10x.

Mikroskopy stereoskopowe do przeznaczenia dla edukacji – seria Discovery.

 #skamieniałość #podmikroskopem #stereoskopowy